طراحی مرکز بازپروری(tc) معتادان شیراز

چگونه می توان نسبت به جامعه و انسان هایی که هر روز در کنار ما زندگی می کنند ، بی تفاوت بود ؟ چگونه می توان درد را دید و فکری برای درمان نکرد ؟ آن زمان که واژه مقدس معمار را به من نسبت دادند ، نتوانستم نسبت به اجتماع و جامعه خویش بی تفاوت پیش روم و ذره ای احساس مسئولیت ننمایم. از این رو اساسی ترین معضل اجتماع جهانی ، اعتیاد ، را مبنای کار خویش قرار دادم تا در جهت رفع این مشکل در کنار صدها و هزاران انسانی که در این راه قدم برداشته اند من نیز گامی هر چند ناچیز بردارم. از این رو مرکز ترک اعتیاد ( اجتماع درمان مدار ) که به عنوان یکی از روش های مبارزه با مصرف و قاچاق مواد مخدر مطرح شده است ، با هدف زمینه سازی درمان معتادان و در عین حال توجه به اطلاع رسانی جامعه ، موضوع طراحی قرار گرفت. اعتیاد به مواد مخدر مسمومیت حاد یا مزمنی است که مضر به حال شخص و اجتماع می باشد و زاییده مصرف دارویی طبیعی یا صنعتی به شمار می رود.شایعترین انواع مواد مخدر : نیکوتین ، تریاک ، حشیش ، ماری جوآنا و هروئین می باشد.اعتیاد یک بیماری زیست شناختی ، روان شناختی و اجتماعی است. اجتماع درمانی یکی از روش های بسیار موثر درمان اعتیاد است. جوامع درمانی اجتماع هایی هستند که همه اعضای آن دچار مشکل سوء مصرف مواد هستند.هدف، ایجاد تغییر در سبک زندگی و از جمله پرهیز از مواد مخدر، ایجاد صداقت شخصی ، مسئولیت پذیری و مهارت های اجتماعی مفید و حذف نگرش های ضد اجتماعی و رفتار مجرمانه است. به دلیل محدود بودن مراکز ترک اعتیاد مشابه موضوع طراحی در داخل کشور، طراح با بررسی نمونه های مشابه خارج از کشور ، با فضاهای مورد نیاز و نوع درمان مناسب برای هر فرد آشنا شد. آنچه از بررسی مطالعات موردی حاصل شد مدنظر قرار دادن روند درمان در حوزه بندی فضاهای معماری است؛ چرا که رعایت این مسئله روابط بین فردی و گروهی افراد را تقویت می کند و همچنین با کنترل حوزه ها و ادغام آن ها در موارد خاص ، نظام اجتماعی حاکم بر مرکز، فرد را به سمت اجتماعی شدن و مسئولیت پذیری سوق می دهد. طراحی اجتماع درمان مدار tc بر اساس رویکرد اقامتی – تفریحی – درمانی می باشد. ایده اصلی طرح بهبود روابط اجتماعی و مهارت های زندگی افراد است که در جهت تحقق آن بیشتر فضاها به صورت جمعی طراحی شده اند.نکته قابل ذکر در این طرح توجه به روحیات و نیازهای افراد معتاد در حال ترک می باشد. جنبه های فیزیکی و روانی ،هر دو در کنار هم در جهت بهبود وضع بیمار موثرند؛ از این رو تا حد امکان پاسخگویی به نیازهای مختلف فرد معتاد در طراحی ضروری به نظر می رسد. به طور کلی توجه به مسائل اجتماعی و مشکلات انسان ها برای بقاء زندگی اجتماعی لازم است. از این رو طراحی مرکز باز پروری توسط معمار در بطن اجتماع ، قدم به سوی آینده ای روشن خواهد بود ،هم در جهت بهبود وضع جامعه و هم رهایی از مشکلاتی همچون اعتیاد و همچنین در جهت تثبیت اجتماعی بودن معماری که پایداری و تداوم و بقای آن را به دنبال خواهد داشت. به امید آن روز که جامعه ایرانی از ریسمان اعتیاد رهایی یابد.